Kısa bilgi

2010 yılında KPSS sorularının birilerine verildiği iddiası ile ortalık karışmıştı. Yapılan araştırmalar, incelemeler ve şikayetler hep sonuçsuz kalmıştı. Kul hakkı ve kamu yararı adına o dönemde yapılması gerekenler, şuan siyasi sebeplerle de olsa bir şekilde yapılacak gibi görünüyor. Bizim için gündemdeki gelişmelerin ne amaçla yapıldığı önemsiz. Biz hukuk düzeninde ve kul hakkında meydana gelen sapmanın ne sebeple olursa olsun tekrar düzeltilmesi taraftarıyız.

Öncelikle 657 sayılı Kanun Hükmünü inceleyelim

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Memurluğun sona ermesi" başlıklı 98'inci maddesinde " Devlet memurlarının .... b) Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi; .... Hallerinde memurluğu sona erer." denilmektedir.

Bu hüküm 4/b sözleşmeli personel, işçi, KİT sözleşmeli personel ve diğer istihdam türleri için de geçerlidir.

İDARİ İŞLEMLERE MÜDAHALE YOLLARI

Dava Yolu

İdari işlemler, idare mahkemelerine başvurularak iptal edilebilir. Yani burada idari işlem, mahkeme kararıyla (yargısal bir karar ile) sona ermektedir. İptal davası, işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. İptal kararları geçmişe yürür niteliktedir. Yani idari işlemin yapıldığı tarihten itibaren geçersiz olur. Örneğin, 1 Ocak 2015 tarihinde tesis edilen bir işlem 20 Şubat 2015'te iptal edildiğinden bu işlem 1 Ocak 2015'ten itibaren geçersiz olur ve hiç olmamış sayılır.

İdari Makamların Kendi Müdahalesi

Kamu idareleri, kendi işlemlerini iki yolla geçersiz kılabilir. Bu usuller geri alma ve kaldırma'dır. Bunlar hakkında kısaca bilgi verelim: Geri alma; bir işlemin, işlemi yapan idare tarafından işlemin ilk yapıldığı andan itibaren hukuk aleminden silinmesidir. Yani müdahale edilen işlem hiç olmamış gibi sayılır. Geri alma işlemi hem geçmişe hem geleceğe yönelik etki doğurur. Geri alma, kısmi ya da tam olabilir. Hileli işlemler, idarenin açık hatası olan işlemler, yükümlendirici işlemler her zaman geri alınabilir. Ancak yararlandırıcı işlemler "makul süre" içerisinde geri alınabilir. Örneğin, 1 Ocak 2015'te yapılan bir işlem 20 Şubat 2015'te geri alındı diyelim. Bu işlem 1 Ocak'tan itibaren geçersiz sayılır. Kaldırma; bir işlemin, işlemi yapan idare tarafından kaldırılma tarihinden itibaren hukuk aleminden silinmesidir. Yani işlem, kaldırılana kadar olan süreçteki geçerliliğini korur. Kaldırma işlemi sadece geleceğe yönelik etki doğurur. Kaldırma, kısmi ya da tam olabilir. Örneğin, 1 Ocak 2015'te yapılan bir işlem 20 Şubat 2015'te kaldırıldı diyelim. Bu işlem 20 Şubat'tan itibaren geçersiz sayılır. 20 Şubat'a kadar olan kazanımlar ise korunur.

2010 KPSS'YE NASIL MÜDAHALE EDİLİR?

2010 KPSS için dava yolu mümkün mü?

Dava yolu ile KPSS'nin geçersiz kılınması ancak mahkemenin vereceği iptal kararı ile olabilir. Ve bunun için de işlemin tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesine başvuru yapılması gerekir. Ancak 2010 KPSS'nin üzerinden 4,5 yıl geçtiği için bu dava yolunun işletilmesi mümkün değildir. Ayrıca, yukarıda da belirttiğimiz üzere "ÖSYM 2010 KPSS sınavını iptal edecek" gibi ifadeler bu yorumları yapanların konuya hakim olmadıklarını ve sırf okunma sayısını artırmak için haber oluşturduklarını gösteriyor. Çünkü ÖSYM, bir mahkeme değildir ve iptal kararı veremez. Bunun yanında, şuan kopya skandalına ilişkin devam eden dava ise ceza davasıdır ve adli yargı tarafından yürütülmektedir. Bu makamlar ise sadece suçu olanlara ceza (hapis cezası, adli para cezası gibi) verebilir ancak idari işlemlerin iptali gibi bir karar veremezler. Bu durumda yapılabilecek iki şey vardır. Onlar da, ÖSYM'nin 2010 KPSS'yi kaldırması ya da geri alması.

ÖSYM'nin Kendi Müdahalesi ve Sonuçları Nasıl olur?

ÖSYM de bir idari makam olduğu için kendi yaptığı KPSS'ye, idari açıdan kaldırma ve geri alma usulleriyle müdahale edebilir.

1- ÖSYM, 2010 KPSS'yi tamamen KALDIRırsa;

ÖSYM, isterse 2010 KPSS'yi tamamen kaldırabilir. Böyle bir şey olursa tahminimizce bu olay 2015 yılı (örneğin Haziran diyelim) içerisinde gerçekleşir. Daha önce belirttiğimiz üzere kaldırma işlemi geleceğe yönelik olarak işlemi geçersiz kılar. Bunun sonucu olarak 2010 KPSS puanlarının, 2010-2015 yılları arasındaki geçerliliğin bir şey olmayacak ve bu 5 yıldaki kazanımlar korunacaktır. Fakat kaldırma işleminden (örneğin 2015 Haziran'dan) itibaren bu puanın geçerliliği olmayacaktır. Bunun sonucunda yukarıda bahsettiğimiz 657 sayılı Kanun hükmü uyarınca memurluk sırasında atanma şartlarından biri olan KPSS puanını sağlama şartı ortadan kalktığı için 2010 KPSS puanı ile kamuda göreve başlayanların (memur, 4/b, KİT sözleşmeli, işçi ayrımı olmaksızın) görevleri sona erdirilecektir. Ancak görevlerine son verilenlerin 2010-2015 tarihleri arasındaki aldıkları maaşlarına ve diğer haklarına dokunulmayacaktır.

Yazar Yorumu: 2010 KPSS'nin geçerliliği 2012 yılında sona ermiş bulunmaktadır. Yani şuan kaldırılacak yürürlükte ve geçerli olan bir işlem yoktur. Ancak bu puana dayanarak yapılan işlemlerin (atanma, maaş alma gibi) etki ve sonuçları devam etmektedir. Kaldırma işlemi sadece bunları geçersiz kılacak ama bu geçersizlik ise 2015 sonrası içindir. Yani kaldırma durumunda, 2010-2015 arası dönemdeki maaş ve diğer kazanımların hepsi, kul hakkından habersiz olan ve şu an haram maaş ile hayatını sürdürmeye devam eden kopyacılara adeta hediye edilmiş gibi olacaktır. Bu yüzden ÖSYM'nin 2010 KPSS'yi kaldırması kul hakkı, kamu yararı ve eşitlik açısından uygun olmayan bir işlem olacaktır.

2- ÖSYM, 2010 KPSS'yi tamamen GERİ ALırsa;

ÖSYM, isterse 2010 KPSS'yi tamamen geri alabilir. Böyle bir şey olursa yine tahminimizce bu olay da 2015 yılı (örneğin Haziran diyelim) içerisinde gerçekleşir. Daha önce belirttiğimiz üzere geri alma işlemi hem geçmişe hem de geleceğe yönelik olarak işlemi geçersiz kılar. Bunun sonucu olarak 2010 KPSS puanlarının, 2010-2015 yılları arasındaki geçerliliği de sona erecek ve bu 5 yıldaki kazanımlar korunmayacaktır. Çünkü geri alma işlemi, 2010 KPSS puanlarını, sınavın yapıldığı tarihten itibaren geçersiz kılacaktır. 
Yukarıda bahsettiğimiz 657 sayılı Kanun hükmü uyarınca memurluk sırasında atanma şartlarından biri olan KPSS puanını sağlama şartı ortadan kalktığı için 2010 KPSS puanı ile kamuda göreve başlayanların (memur, 4/b, KİT sözleşmeli, işçi ayrımı olmaksızın) görevleri sona erdirilecektir. Ayrıca, görevlerine son verilenlerin 2010-2015 tarihleri arasındaki aldıkları maaşları ve diğer hakları korunmayacaktır. Yani şöyle bir senaryo oluşacaktır: 2010 KPSS puanıyla iş sahibi olanlar 5 yıllık maaşlarını ve buna binaen devlet tarafından yatırılan primlerini faiziyle birlikte geri ödemek zorunda kalacaklardır.

Geri Alma müdahalesine Dava Açılabilir mi? Sonuç ne olabilir?

Evet. 1982 Anayasasının 125'inci maddesinde göre "idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır" denilmektedir. ÖSYM'nin geri alma işlemi de bir idari işlemdir ve yargı yolu açıktır. 
ÖSYM'nin bu işlemi sonucunda görevine son verilen kişiler, geri alma işlemine dayanılarak görevlerine son verilen tarihten itibaren 60 gün içerisinde bulundukları yerdeki idare mahkemelerine iptal davası açabilirler.
İptal davasının sonunda mahkemenin vereceği kararlar davayı açanlara göre değişecektir:

a- Soruları çalmadığı halde görevine son verilenler: İdare mahkemeleri, iyiniyet ilkesi ve yararlandırıcı işlemlerin makul süre içinde geri alınması gerektiği ictihadından yola çıkacaktır. 
İyiniyet ilkesi açısından baktığımızda, soruları almayıp kendi emeği ve hakkıyla girenlerin bu durumu hukuk güvenliği ve iyiniyet ilkesi gereğince korunmalıdır. Çünkü bu kişilerin hileli veya kötü niyetli bir davranışı yoktur.
Makul süre kavramına bakacak olursak, kavramdan da anlaşılacağı üzere muğlak bir ifadedir. Bunun ne olduğu Danıştay tarafından birkaç kararında belirtilmiş ve sonra uygulamada hep buna uyulmuştur. Bu kararları incelemeden, anlaşılır şekilde açıklayacak olursak kısaca şu kastedilmektedir: bir kişinin atama işlemi hukuka aykırı ise bu uygun-makul bir süre içinde alınmalıdır. Çünkü bu yararlandırıcı (olumlu) bir işlemdir. Kişi, bu atama sonrası mali kazanımlarına dayanarak evlenecek, borç altına girecek, hayatını düzene sokacaktır ve ayrıca belki kamu görevlerine giriş yaşı da geçecektir. Bu yüzden geri alma işlemi kişiyi çok da mağdur etmeyecek belli bir zaman dilimi içerisinde yapılmalıdır. (Danıştay İctihadı Birleştirme Kurulunun vermiş olduğu bir karar da bu yöndedir.) Şuan ki olaya baktığımızda, soru çalma olaylarının üstünden 5 yıl geçmiş ve herkes bir düzen kurmuştur. (Üstelik şu an yapılanların zamanında yapılmaması da ilgili kurumların bir ihmalidir. Ve bunun faturası 5 yıldır düzenini kurmuş insanlara çıkarılmamalıdır.)
Dava sonunda iptal kararı verilmesi durumunda yukarıda da belirttiğimiz üzere geri alma işlemi hiç olmamış gibi bir uygulama olacaktır. Görevinden alınan herkes geri iade edilecektir. Kişilerden alınan 5 yıllık maaşlar ve iptal davası sürerken ödenmeyen maaşlar da faiziyle birlikte toplu olarak kişilere geri ödenecektir.

Yani, soruları çalmayanlar açısından 2010 KPSS'nin tamamen geri alınması pek de bir sonuç doğurmayacaktır. Sadece bu kişiler gereksiz yere belli bir süre görev ve maaşlarından uzak kalacaklardır. Ama sonra iptal davası sonucunda hepsi görevine dönecektir. Bu durum hem kamuya hem de kişilere külfet doğuracaktır.

b- Soruları çalanların durumu: İdare mahkemeleri, bu kişiler hakkında kötü niyetli kişilerin hakkının korunmaması ve hileli işlemlerin her zaman geri alınabileceği prensibinden yola çıkacaktır. Ve sonuç olarak bu kişilerin iptal davası başvurularını kabul etmeyecektir.

SONUÇ OLARAK

1- 2010 KPSS'ye karşı iptal davası açılamaz. Çünkü iptal dava süresi geçmiş bulunmaktadır.

2- ÖSYM, 2010 KPSS'yi kaldırma yolu ile geçersiz kılmamalıdır. Çünkü yukarıda detaylıca incelediğimiz üzere bu durumda 2010-2015 arası maaş ve kazanımların hepsi kopya çekenlere adeta hediye edilmiş gibi olacaktır.

3- ÖSYM, 2010 KPSS'yi geri almalıdır. Ancak bu geri alma işlemi sadece kopya çektiği tespit edilenlerin puanlarının geri alınması şeklinde olmalıdır. Yani tamamen ve bütün adayların değil, kısmi olarak sadece ilgili adayların KPSS puanları geri alınmalıdır. Bu da otomatik olarak bu kişilerin görevlerine son verilmesine ve ilk maaşlarından itibaren tüm kazanımlarını devlete geri vermelerine neden olacaktır. Ayrıca kopya çekmeden hakkıyla kazananlar da boşuna yorulmamış ve mağdur olmamış olacaktır.

Kutay Seymen ARIKAN