MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve eğitim kurumlarımızda görevli kadrolu öğretmenlerin alan değişikliklerine ilişkin iş ve işlemleri kapsayan,  2012 YILI ÖĞRETMENLERİN İL İÇİ ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KILAVUZU”  çerçevesinde yapılan Alan değiştirme ve Yan Alana geçiş işlemleri daha çok tartışılacağa benziyor.  

4+4+4 sisteminin en büyük mağduru olmuş olan sınıf öğretmenlerinin mağduriyetini bir nebze azaltmak amacıyla "Talim ve Terbiye Kurulunun 5110 sayılı mütalaası" ile 2012 yılına özel bir uygulama yoluna gidildi. Beklenenin çok üzerinde öğretmen alan değişim talebi ile yer değiştirdi. Eğitim öğretimin başlamasından sonra yapılan bu değişim hem okul idarelerini zora soktu hem de velilerin ve öğrencilerin mağdur olmasına sebep oldu.

Alan değişikliğinin dayandığı "Talim ve Terbiye Kurulunun 5110 sayılı mütalaası" henüz kamuoyu ile paylaşılmadığından 2012 yılına özel olarak alınan kararın detayları hakkında bilgi sahibi değiliz. Bildiğimiz temel kural Talim ve Terbiye Kurulunun 5110 sayılı mütalaasının ilgili yönetmeliklere ve Talim Terbiye Kurulunun kendi 80 nolu kararındaki  “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları Ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar”a zıt olmaması gerektiği...

“2012 YILI ÖĞRETMENLERİN İL İÇİ ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KILAVUZU”  ve yapılan uygulamayı incelediğimiz zaman 2012 yılı alan değişikliği sürecinin pedagojik ve hukuki açıdan  sıkıntılara sebep olabilecek durumlar oluşturduğunu tespit edebiliyoruz.

Yönetmelik ve Talim Terbiye Kurulu 80 Nolu karara göre temel olan öğretmenlerin mezun olduğu yükseköğretim programlarına bağlı olarak kendi alanlarına geçmeleridir. Bu pedagojik olarak da bir gerekliliktir. Zira her öğretmenin eğitim aldığı, uzmanlaştığı, ihtisas sahibi olduğu alanda öğretmenlik yapması pedagojik eğitim açısından gereklidir.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETMENLERİNİN ATAMA VE YER DEĞİŞTİRME YÖNETMELİĞİ‘nde alan değişikliği ile ilgili maddeler aşağıdadır;

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

Alan değişikliği: Öğretmen olarak görev yapanların Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların mezun olduğu yükseköğretim programlarına ilişkin kararı doğrultusunda öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara geçişlerini,

Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler

MADDE 44 – (1) Öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atanan öğretmenler, öğrenimleri birden fazla alana atamaya kaynak olan öğretmenler ile başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler, adaylıklarının kaldırılmış olması ve yüksek öğrenimlerinin Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ilişkin kararında atanacağı alana uygun olması kaydıyla mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilirler.

(2) Bu kapsamda yapılacak alan değişikliği işlemleri haziran ayında Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır.

Yukarda maddelerini verdiğimiz ilgili yönetmelik incelendiği zaman üç durumda alan değişikliği yapılabileceğini görüyoruz.

1-    Öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atanan öğretmenler. Örneğin Fizik mezunu olup sınıf öğretmenliği yapan bir öğretmen veya İşletme Öğretmenliği mezunu olup, teknoloji tasarım branşına atanmış olan öğretmen.

2-    Öğrenimleri birden fazla alana atamaya kaynak olan öğretmenler ile başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler. Örneğin öğretmenimiz Elektrik Öğretmenliği bölümü mezunudur. Mezuniyeti itibari ile talim terbiye kurulu kararına göre,  Elektrik, Gemi Elektroniği, Elektrik – Elektronik Teknolojisi,  Raylı Sistemler Teknolojisi, Yenilenebilir  Enerji Teknolojileri alanlarına atanabilir. Bu durumdaki öğretmenimiz atandığı alan Raylı Sistemler Teknolojisi ise bu alandan atanabileceği diğer alanlara alan değişikliği isteyebilir.

3-    Başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler. Öğretmenimiz sınıf öğretmenidir ve sonradan 2. Bir üniversiteden başka alanda yüksek öğrenimini tamamladı ise o alana başvuru yapabilir.

MEB’in uygulamalarına baktığımız zaman bu esasların uygulanmadığını görüyoruz. MEB’in en büyük yanlışı kendi mezun olduğu alanda çalışan öğretmeni alan değişimine tabi tutması, asıl alanında çalışan öğretmeni yan alana geçirmesi. Bu mevzuat açısından da, pedegojik eğitim kalitesi açısından da sakıncalı bir durumdur. Bunu yaparken de aynı alan mezunlarına farklı muamele yapması ise işi daha çıkılmaz hale getirmiştir.

Örneğin Tarih alanından mezun olmuş bir öğretmen lisede çalışıyor yani alanında görev yapıyorsa bu öğretmenimize Sosyal bilgiler alanına geçiş izni verilmiş ve yukarda açıkladığımız 1. Maddeye aykırı işlem tesis edilmiştir. Aynı alan mezunu Sınıf Öğretmeni olarak çalışıyorsa Sosyal Bilgilere geçiş izni verilmemiştir. Oysa öncelik alanı dışında çalışanın alanına geçişini sağlamak, alanında boşluk yoksa eğer aylık karşılığı okutabildiği derslerin alanına geçişini sağlamaktır.

Talim Terbiye Kurulu 80 Nolu kararda;

 “Alanları Dışında Atananlar

Madde 10 - Mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına atanabilirler.” denilmektedir. MEB  bunun tam olarak uygulamamıştır. Geçiş mezuniyet alanı yönünde olması gerekirken, alanında çalışan öğretmene aylık karşılığı okutabileceği dersler alanına geçiş izni verilmiştir.

Yine Talim Terbiye kurulu 80 Nolu Kararındaki; “İlköğretim Türkçe, Sosyal Bilgiler, Matematik, Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanlarla ihtiyacın karşılanamaması durumunda Türkçe alanına Türk Dili ve Edebiyatı; Sosyal Bilgiler alanına Tarih ve Coğrafya; İlköğretim Matematik alanına Matematik; Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alanına Fizik, Kimya ve Biyoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanların ataması yapılabilir.” hükmüne rağmen Fizik, Kimya, Biyoloji mezunu sınıf öğretmenlerine Fen ve Teknoloji, Tarih, Coğrafya Mezunu Sınıf Öğretmenlerine, Sosyal Bilgiler alanına geçiş hakkı verilmemiştir.

Yan alanı olan sınıf öğretmenine bu hak verilirken, yine yan alanı Matematik ve Türk Dili olanlara hem ortaokul hem lise alanlarına geçiş hakkı verilirken asıl alan değiştirmesi gerekenlere hak verilmemesi düşündürücüdür.

MEB bir sıkıntıyı ortadan kaldırayım derken daha büyük bir sıkıntıyı kucağında bulmuştur. Yöneticilerle ilgili uygulamaların il il farklılık göstermesi ise ayrı bir sorun oluşturmuştur.

MEB’in 2012 yılı için alan kapma yarışına çevirdiği bu süreci yeniden gözden geçirerek, mağduriyetleri azaltacak bir yöntem bulmalıdır.

Zülküf SARITEPE

Eğitim Yöneticisi

[email protected]