Avrupa’da okul müdürlüğü kavramı yerine okul liderliği kavramı kullanılmaktadır.

ÇOĞU ÜLKEDE OKUL YÖNETİCİSİ OLMAK İÇİN MESLEKİ ÖĞRETMENLİK 

DENEYİMLERİNİN YANI SIRA BELLİ BİR EĞİTİM DE GEREKLİDİR 
Okul yöneticileri sadece eğitim öğretimden değil mali ve insan kaynakları yönetimi dahil olmak üzere

çeşitli görevlerden sorumludur. Yöneticilik için doğru adayı seçmek önemlidir ve atama için bir çok

kriter olmalıdır. Tüm Avrupa ülkelerinde, okul yöneticisi olmak  isteyenlerden ne beklendiğine dair

resmi koşullar belirlenmiştir.

Dört ülkede – Belçika (Flaman Topluluğu), Letonya, Hollanda ve Norveç – okul yöneticisi olmak için

tek resmi koşul  öğretmenlik niteliğine sahip olmaktır. Ancak uygulamada okul yöneticilerinin mesleki

eğitim deneyimi de vardır. Norveç’te, idari deneyim ve yöneticilik eğitimini de içeren diğer tüm koşulları yerel yetkililer belirler.

Diğer yerlerde, mesleki öğretmenlik deneyimi atama için temel koşuldur. Ancak, gerekli  deneyim farklı olabilir (bkz Şekil F2),  çoğu ülkede bir ya da daha fazla ek koşul olabilir.

Yunanistan, Kıbrıs, Litvanya, Birleşik Krallık (İngiltere,Kuzey İrlanda) ve Türkiye’de, okul yöneticisi adayının mesleki öğretmenlik deneyimi dışında idari deneyimi de olmalıdır.  Litvanya’da hem liderlik hem de idarecilik becerileri gereklidir.

Bir düzine ülke ya da bölgede, okul yöneticisi adayları öğretmen olarak çalışmış ve yöneticilik eğitimi

almış olmalıdır. Slovenya’da, okul yöneticileri rehber ya da en az 5 yıl ‘danışman’ olarak görev yapmış

olmalıdır. 

Malta, Romanya, Birleşik Krallık (İngiltere ve Galler) ve İzlanda’da, okul yöneticisi adayları şu üç

koşulu da karşılamalıdır:

mesleki öğretmenlik deneyimi, idari deneyim ve yöneticilik eğitimi.

İspanya’da Eğitim Yetkilileri başka koşullar da ekleyebilir, örn. eş-resmi dil konuşulan Özerk Topluluklarda, bu dilde asgari dil yetisini gösteren bir sertifika gereklidir.

           İsveç’te, eğitim ve deneyim sahibi bir kişi okul yöneticisi olarak atanabilir. Öğretmenlik deneyimi gerekli değildir. Okul yöneticileri diğer (ya da önceki) öğretmenler arasından seçilmek zorunda değildir, ama prensipte başka bir mesleki deneyimi olabilir. Formel koşul (Mart 2010’dan sonra işe alınanlar için) İsveç Ulusal Eğitim Bürosunun (NAE) sorumlu olduğu üniversite seviyesinde bir eğitim kursunu tamamlamaktır.

21 ülke ya da bölgede okul yöneticiliği için eğitim şarttır . Bu ülkelerin çoğunda, bu eğitim atamadan önce gerçekleşir. Çek Cumhuriyeti, Fransa, Avusturya, Slovakya ve İsveç’te, yeni okul yöneticileri atamadan belli bir süre sonra da bu eğitimi alabilirler (Yöneticilik eğitiminin zorunlu olmadığı ülkeler için.ülkelerde mevcuttur.

Yöneticilik eğitiminin süresi bir hafta da olabilir (Romanya) veya Malta’da olduğu gibi 60 ECTS yüksek

lisans kredisine eş de olabilir. Ortak modüllerde idare, takım kurma, iletişim ve liderlik becerileri, okul

gelişimi, okul yasaları ve örgütü yer alır. Bazı ülkeler teorik içeriğin yanı sıra uygulamalı bir bileşen de

sunar. İspanya’da, eğitim programı teorik bir kurs ve staj içerir. Polonya’da, bu kurslar 210 eğitim saati sürer ve uygulamalı liderlik rolü arasında bağ kurar. Birleşik Krallık’ta (İngiltere, Galler ve Kuzey

yönetici adaylarının eğitim sırasında liderlikle iç içe olmaları teşvik edilir, bu da genişletilmiş vaka

çalışmaları ve ilgili okul görevleri ile en az dokuz gün bir başka okulda görev yapmayı kapsar.

OKUL YÖNETİCİLERİNİN ASGARİ BEŞ YIL ÖĞRETMENLİK 

DENEYİMİNE SAHİP OLMASI GEREKİR
Okul yöneticisi olma koşulları arasında , asgari bir süre öğretmenlik deneyimi olması

yaygındır. Bulgaristan, Estonya, Fransa (ISCED de  bir yıl okul yöneticileri için) ve Litvanya’da 3 yıl ile

Malta 10’ yıl ve Kıbrıs’ta 16 (okul öncesi, ilköğretim) ve (ortaöğretim) 17 yıl arasında değişir.

Çoğu ülkede, gerekli asgari süre üç ila beş yıldır. Danimarka, Almanya, Avusturya (okul öncesi,

ilköğretim ve Hauptschule), Finlandiya, Birleşik Krallık (İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda), İzlanda ve

Lihtenştayn’da öğretmenlik deneyimi gereklidir ama süresi belirlenmemiştir.

Son olarak, Belçika’da (Almanca konuşan ve Flaman Toplulukları), Letonya, Hollanda, İsveç ve

Norveç’te, öğretmenlik deneyimi okul yöneticisi olmak için gerekli değildir. Hollanda’da ilgili ‘bazen van buiten’ olmadan–öğretmenlik deneyimi değil de eğitim dışında başka bir sektörde idari deneyimi

olanları – işe alıma odaklanan projeler vardır.

Türkiye’de idareci olma. okul Müdürü olma koşulu en az 8 yıl olmalıdır.
MEHMET ALTINDAĞ/KAMU.TV.TR