Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı bu yıl 13 Haziran 2015 tarihinde yapılacak. 2015 kılavuzunu incelediğimizde öğrencinin sınava başvuru yapabilmesi için ailenin kişi başına düşen yıllık gelirinin 2014 yılı için 7.050 TL den fazla olmaması gerekiyor. Öğretmen çocuğu kontenjanı için de bu miktarı geçmemesi gerekir. Bugün eşi çalışmayan iki çocuklu bir ailenin durumunu inceleyelim:

Memur maaşını 2360 TL olarak düşündüğümüzde; memurun yıllık geliri 2360 x 12 = 28320 TL ‘dir. Bu meblağı da 4 kişiye böldüğümüzde 7080 TL yapar. Görüldüğü üzere en düşük maaşı alan devlet memurları bile bu kılavuza göre zengin sayılmaktadır. Oysaki eşi çalışmayan bir memurun ne şartlarda ailesini geçindirdiği hepimizin malumudur.  

                Denilebilir ki kılavuzdaki bu meblağ daha düşük seviyedeki asgari ücretle geçinen ailelerin çocuklarını korumak içindir. Görünüşte gayet makul görünebilir ancak uygulama öyle olmuyor. Bursluluktan yararlanan öğrencilerin yoğun bulunduğu Anadolu liselerinde ve Fen liselerinde burs alanların kimler olduğunu inceleyelim. Gerçekten de devletin üç ayda bir verdiği 470 TL civarındaki bursu memurdan daha fakir olan ailelerin çocukları mı yoksa daha zengin ailelerin çocukları mı alıyor?  Bana sorarsanız ikincisi oluyor. Niye olduğunu izah edeyim:

Öğrencinin bu sınava müracaat edebilmesi için Aile Durum Formu Ek- 1’i doldurup okul idaresine belgeleriyle beraber teslim etmesi ve okul müdürlüğünün de onay vermesi gerekiyor. Tam da bu noktada sıkıntı başlıyor. Özellikle ticaretle uğraşan velilerin gelirlerini belgelendirmeleri vergi beyannamesine göre yapıldığı için ne hikmetse ticaret erbabı olanlar en düşük devlet memurundan daha az kazanıyor!

Bir arkadaşım bu durumla ilgili bir anekdot anlattı. Bir ortaokulun son sınıfına giden başarılı ve birbiriyle rekabet içinde olan iki öğrenci vardır. Bunlardan birinin babası okul müdürü, diğerininki serbest meslek erbabıdır.  Emlakçılık, dolmuşçuluk yapan serbest meslek erbabı olanın maddi durumu gayet iyidir. Daireleri, arabaları, arazileri vs. vardır. Gel görelim sınav müracaat zamanı geldiğinde ailenin fert başına düşen gelirden dolayı okul müdürünün çocuğu müracaat edememiştir. Çocuğa bu durum ifade edilmeye çalışılırken çocuk diyor ki: “Ama baba arkadaşımın ailesi bizden daha zengin, ben giremiyorum da arkadaşım nasıl giriyor. “ Evet, memurun maaşının ispatı kolay olduğu için çocuğuna sınava girme izni verilmiyor, ama memur olmayanların gelirleri beyan esas olduğu için çoğunlukla gerçekleri ifade etmediğinden onların çocukları bu bursu alıyor.

Yukarıda anlattığımız örnekteki gibi vicdanı sızlatan durumlar her okulda yaşanmaktadır. Okul idareleri velinin zengin olduğunu bilmelerine rağmen, devlette resmi belge geçerli olduğu için vicdanları sızlaya sızlaya başvurulara onay veriyorlar.

Madem fiili durumda zengin olanın da fakir olanın da çocuğu zeki ve çalışkan ise Bursluluk sınavına girerek bu bursu alıyor, o zaman müracaat için istenen ailenin gelir durumunu gösteren belgeye ve gelirine bakılmasına gerek yok.  Ya da gerçekten mağdur ailelerin çocuklarının bu bursları almaları için sadece maaş odaklı belgelendirmenin yerine Kaymakamlıklardaki Sosyal Dayanışma Vakıflarınınki gibi bir sistemin kurulması gerekir.

Saygılarımla…                                                                                                                                       

Kadir AY

Eğitimci- Yazar