Damla Yur

Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği, Sabancı Vakfı desteğiyle yürüttüğü Engelli Hakları İzleme çalışmasının son raporunu

Milliyet'le paylaştı. Rapora göre, 8.5 milyonu aşkın engellinin yaşadığı Türkiye'de Ulusal Engelliler Veri Tabanı'na kayıtlı sadece 1 milyon 778 bin engelli birey var. Bu bireylerin 496 bin 938'i ise eğitim çağında. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı'ndan alınan rakamlara göre, eğitim hayatındaki 5-24 yaş arası engelli birey sayısı sadece 220 bin. Mevcut duruma göre, 13 milyon 886 bin ilk ve orta öğretim öğrencisi içerisinde engellilerin oranı yüzde 1.59.

Lise ve üstünde durum fena

Araştırmanın bir diğer dikkat çekici kısmı ise lise ve lisans eğitimi görmekte olan engelli sayısının ilk ve orta öğretime oranla oldukça az olması. Rakamlara göre, ilköğretim seviyesinde kaynaştırmalı eğitim gören engelli öğrenci sayısı 146 bin 935. Lise seviyesinde ise bu sayı 15 bin 961. Yüksek öğretim açısından da durum farklı değil. Yüksek öğretimdeki 4 milyonu aşkın öğrenciden sadece 15 bin 300'ü engelli.

Ayrıca, engellilerde okuma yazma bilme oranları da oldukça düşük. 280 bin engellinin kayıtları esas alınarak yapılan çalışmaya göre, zihinsel engellilerin yüzde 57'si, ortopedik engellilerin yüzde 26.4'ü, görme engellilerin yüzde 32.1'i, işitme engellilerin yüzde 31.6'sı, konuşma engellilerin ise yüzde 33.6'sı okuma yazma bilmiyorum. Oranın en düşük olduğu ruhsal ve duygusal engellilerde de oran yüzde 24. Toplamda engellilerin yüzde 41'i okuma yazma bilmiyor.

'Okullar engelsiz değil'

Toplumsal Haklar ve araştırmalar Derneği Başkanı Süleyman Akbulut mevcut tabloyu şöyle değerlendirdi: "Eğitim, engelliler için bir lütuf ya da ayrıcalık değil, anayasadan doğan temel bir haktır. Devlet, 2005 yılından bu yana, engellilerin eğitim hakkından yararlanması için çok önemli adımlar attı. Ancak tablo hala olumsuz. Engellilerin okula ulaşmada yaşadıkları ulaşım sorunları, okullardaki erişim sorunları, kırsal kesimlerde engellilerin okulların bulduğu merkezlere ulaşamamaları, özel eğitime ihtiyaç duyan engellerin bulunduğu bölgelerde özel eğim sınıfı ya da okulu açılamaması gibi sebepler yüzünden olması gereken noktalara ulaşılamadığını düşünüyoruz. Ne yazık ki mevcut durumda okullar ve okul yolları engelsiz değil."