Milyonlarca işsiz genç, devlet kapısında iş sahibi olmak için ter dökerken, eski hükümlülerin kamuda istihdam edilmesine yönelik düzenleme tartışma konusu oldu.

Özellikle, toplumda infiale yol açan tecavüz, hırsızlık ve gasp gibi suçlardan hüküm giymiş kişilerin, bakanlık, banka ve ekonominin kilit kurumlarında istihdam edilmesi bu konudaki tartışmaları alevlendirdi. Yeni Şafak Gazetesi yazası Ahmet Ünlü de, kamuda kanayan yarasını, 'tecavüzcüleri kamuda istihdam edilmekten vazgeçilmelidir' başlığı ile tepki gösterdi. Ahmet Ünlü'nün konuyla ilgili yazısı şöyle:

Zaman zaman bu köşede kamu personel istihdamının sıkıntılı yönlerini okuyucularımızla paylaşıyoruz. Bugünkü yazımızda kamu kurumlarının çalıştırmakla yükümlü olduğu ve kanayan bir yara olan eski hükümlü istihdamından bahsedeceğiz. Özellikle toplumda infiale yol açan tecavüz suçlarından mahkum olduktan sonra tahliye olanların kamuda istihdam edilip edilemeyeceğini açıklayacağız.

Kimler eski hükümlü kapsamında kamuda istihdam edilebilir?

Kamu kurumlarının eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü 4857 sayılı İş Kanunu'nun 30'uncu maddesinden kaynaklanmaktadır. Bu maddeye göre; İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21'inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

Madde metnine göre özel sektöre eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü getirilmemektedir. Daha önce özel sektör için de eski hükümlü çalıştırılma yükümlülüğü vardı, ancak bu yükümlülük daha sonra kaldırıldı.

Bu kapsamda yürürlüğe konulan “Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü Veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” eski hükümlülerin hangi şartlarda istihdam edileceğini belirlemiştir.

Yönetmeliğe göre eski hükümlü: Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına veya devlet memuru olmaya engel bir suçtan hüküm giyenlerden cezasını infaz kurumlarında tamamlayanları, cezası ertelenenleri, koşullu salıverilenleri; özel kanunlarda belirtilen şartlardan dolayı istihdam olanağı bulunmayanları; ömür boyu kamu hizmetlerinden yasaklı bulunanlardan, Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan alınan salıverilen hükümlülere ait durum bildirme formu ile durumlarını belgelendirenleri ifade etmektedir.

Eski hükümlü kapsamında hangi suçlar vardır?

657 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine bakıldığında kimlerin memur olamayacağı açıkça belirtilmiştir. Buna göre; Türk Ceza Kanunu'nun 53 'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olanlar devlet memuru olamamaktadır. Ancak, bunlar eski hükümlü kapsamında kamuda istihdam edilebilmektedir. Dolayısıyla bunların kontenjan sayısınca eski hükümlü olarak kamu kurumlarına işçi olarak istihdamı zorunludur.

Elbette eski hükümlülerin toplum dışına atılması doğru değildir. Ancak, işsiz çok sayıda insan iş beklerken hırsızlıktan, tecavüzden, teröristlere yardım ve yataklıktan mahkum olanların kamu kurumlarında istihdam edilmesinin zorunlu olması toplumsal barışı zedeleyecektir.

Hele hele son zamanlarda toplumda infial oluşturan tecavüz olaylarından mahkum olanların dahi kamuda istihdam edilmeye zorlanması doğru değildir. Bu yaklaşım sanki işlenen suçları teşvik edercesine diş kirası verir gibi bir algı oluşturmaktadır.

Yönetmelik yeniden ele alınmalıdır.

Ülkenin içinden geçtiği durum dikkate alındığında “Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” yeniden ele alınmalıdır. Özellikle kamu kurumları tek tek ele alınarak hangi kurumlarda bu tür personel çalıştırılabileceği belirlenmelidir. Her işlenen suç kapsama alınmamalıdır.

Yine kader mahkumu olarak nitelendirilenlere ağırlık verilmeli, kamu kurumlarına personel alımında inisiyatif verilmelidir. Yönetmelik dikkatlice incelendiğinde başarı puanı sınırının bulunmaması kamu kurumlarını kontenjan dahilinde İş-Kur'dan gönderilenlere mahkum etmektedir. Yani kamu kurumlarının tecavüzcüleri, hırsızları, teröre yardım ve yataklıktan mahkum olanları istihdam etmeye zorlanması doğru değildir. Bir süre sonra FETÖ mensuplarını da kamuda istihdam etmek zorunda kalırsak kimse şaşırmamalıdır.

Özellikle HDP'li belediyelerin etkin olduğu bölgelerde eski hükümlü istihdamı tam bir faciaya dönüşecektir. Teröristlere yardım ve yataklıktan mahkumiyeti olanların kanunen istihdamına kendi ellerimizle yardım eder hale geliyoruz. Ayrıca, bu Yönetmelik, teröristlerle terörle mücadele edenleri yan yana koymaktadır ki bu durum dahi Yönetmeliğin mantığını sakatlamaktadır.

Eski hükümlülerde KPSS şartı var mıdır?

Yönetmeliğe göre, ortaöğretim ve daha yüksek eğitim düzeyindeki personel istihdamında, KPSS puanıyla alım yapılmaktadır. Başvuranlardan talep şartlarına uygun adaylar arasından, en yüksek KPSS puanından başlanmak üzere açık iş sayısının üç katı kadar aday sözlü sınavına alınmakta ve başarı puanı en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle açık iş sayısı kadar asıl ve aynı sayıda da yedek liste belirlenerek ilan edilmektedir.

İlköğretim ve daha alt eğitim düzeyinde istihdam edilecek işçilerle ilgili listeler, başvuranlar arasından çekilecek kura ile belirlenmekte ve bunlardan KPSS şartı aranmamaktadır. Kura çekimi iş ilanında belirtilen gün, saat ve adreste noter huzurunda yapılmaktadır.

Yönetmeliğin mantığına göre başarı puanın tabanı ve tavanı belli değildir. Yani İş-Kur tarafından açık iş sayısı kadar eski hükümlü adayı gönderilmesi halinde tamamının işe alınacağı gibi bir mantık vardır. Yani gönderilen adayların başarısız sayılması gibi bir durum söz konusu değildir. Bu durum dahi yönetmeliğin sıkıntısını ortaya koymaktadır. Bu açıdan bakıldığında yönetmeliğin mantığı kamu vicdanını yaralamaktadır.

Önerimiz, kısa sürede yönetmeliğin kamu vicdanını yaralamayacak şekilde yeniden ele alınarak düzenlenmesidir. Yoksa, tecavüzcüleri bir de kamuda istihdam etmek gibi bir zorunluluk, kendi ayağımızı kendi ellerimizle bağlama anlamına gelecektir. Bizden hatırlatması.

YeniŞafak