Burak Kılanç

Bu yazıda, referans aldığım birkaç kurum dışında hiçbir kişi ya da kurumun ismini doğrudan geçirmeyeceğim. Yazının başlığından ve içeriğinden alınacak ve utanacak kişi ve kurumlar zaten kendilerini gayet iyi bilirler. İlgili üst kuruluşların, yazdıklarımdan gerekli çıkarımı yapıp aksiyona geçmelerini samimiyetle diliyorum.

Ağır şeyler yazacağım... Bu nedenle ilk önce bu alandaki yetkinliğimi anlatayım ki "sen kimsin ki atıp tutuyorsun ?" demesin kimse sonradan.

Daha önceki yazılarımı takip edenler bilirler. 16 yıldır fiilen denetimlere katılan uluslararası bir kalite denetçisiyim. 1999'da İstanbul Sanayi Odası'nın kalite yönetim sistemini kuran ekibin liderliğini yaptım. İki üniversitede lisans ve yüksek lisans düzeyinde kalite yönetimi (ve ISO 9001) konularında yıllarca ders verdim. Pek çok kuruma ve projeye danışmanlık ve bilirkişilik yaptım. Daha fazlasını isteyen internetten araştırabilir. Kalite, denetim, akreditasyon konusunda beni bilen bilir.

Yaklaşık bir buçuk sene önce Yıldız Teknik Üniversitesi'nin ISO 9001 kalite yönetim sisteminin denetimini yapan ekipte görev almıştım. Beş kişiden oluşan denetim ekibi olarak üç gün boyunca sistemi A'dan Z'ye denetledik. Sayın Rektör'ün liderliğinde Genel Sekreter ve ekibinin aylar süren yoğun mesai sonunda yaşama geçirdikleri sistemi enine boyuna inceleyip ISO 9001 belgesine hak kazandıklarına karar verdik. Yıldız Teknik Üniversitesi, örnek gösterilecek bir emek ortaya koymuş, hak ederek belgesini almıştı.

Şu an üniversitede yürüttüğüm görev gereği sık sık diğer üniversitelerin haber bültenleri ve dergileri elime geçiyor. Son aylarda Anadolu'daki üniversitelerin ISO 9001 belgesi aldıklarına dair haberler sık sık karşıma çıkıyor. Haberleri okudukça, bu işlerden anlayan birisi olarak, bir şeylerin ters gittiğini rahatlıkla fark ediyorum. ISO 9001 belgesiyle taçlanacak bir kalite yönetim sistemi kurmanın ne kadar emek ve zaman gerektirdiğini yaşamış ve bilen birisi olarak okuduklarıma inanamıyorum.

Bu haberlerin ardından, TÜRKAK'tan akredite büyük bir ulusal belgelendirme kuruluşundaki yönetici dostlarımı aradım, uzun uzun sohbet ettik. Bir dokundum bin ah işittim. Süreç şöyle işliyormuş:

- Belgelendirme yetkisini (akreditasyon) nereden/nasıl aldığı belli olmayan belgelendirme kuruluşunun yetkilileri üniversite yönetimine gidiyor.

- Yönetime ISO 9001 belgesinin önemi anlatılıyor, pırıltılı sözlerle göz boyanıyor.

- Üniversite çalışanlarına yönelik ücretsiz kalite eğitimi verileceği söyleniyor.

- Eğitimler sonunda büyük bir tören düzenlenmesini isteniyor ve bu törende üniversiteye ISO 9001 belgesi hemen takdim ediliyor.

- Alkışlar, kutlamalar, şak şaklar, pohpohlar.

- Ortada sistem yok, denetim yok, emek yok.

Düpedüz sahtekarlık...

Bu trajikomik senaryoda üniversite yönetiminin rolünün ne olabileceğini sorguluyorum kafamda. Eğer rol "mağdur" ise,"Yuh" demek geliyor insanın içinden. İlim irfan yuvası olan üniversitenin üst yönetiminin nasıl böylece kandırılabildiğini anlamak gerçekten güç. "Yuh mu demeli yoksa vah vah mı ?" karar veremiyorum.

Eğer senaryodaki rol "mağdur" değil de, "işbirlikçi" ise iki kere "yuh" çekiyor insan içinden. Hatta iki bin kere... İki milyon kere... Ve hatta yüksek sesle... Koca bir yuh... "Bunu yapan üniversitenin yakında parayla diploma sattığını da duyarız" diye geçiyor insanın aklından.

Sohbet ettiğim belgelendirme kuruluşunun yetkilileri, YÖK'ün konudan haberdar olduğunu söylediler, hatta YÖK'e iletilen dilekçe ve araştırma dosyasının bir örneğini benimle paylaştılar. Bu çok sevindirici, zira YÖK'ün son dönemde yaptığı atılımlar ve benimsediği ilkeler çerçevesinde konunun takipçisi olacağını düşünüyorum.

Bekleyip göreceğiz...

Akşam