Okullara Öneri; Okul "Zeka Gelişimi" Destek Programı

OKULLARA ÖNERİ;

OKUL “ZEKÂ GELİŞİMİ” DESTEK PROGRAMI

ÖĞRETMEN SEÇİMİ VE HİZMETİÇİ EĞİTİMİ

Alanda görevlendirilecek öğretmen seçiminde; mezuniyeti, yeniliğe, gelişime açıklığı, proje yapmaya yatkınlığı, alanında yaptığı çalışmaları ve üretmiş olduğu ürünleri değerlendirilmelidir. Öğretmenlerin Zekâ Gelişimi alanına ilgilerini çekmek ve alanla ilgili eğitimleri için aşağıdaki başlıklarda eğitim planının yapılması ve alan uzmanlarından eğitim almaları sağlanmalıdır.

Zekâ Nedir?
Üstün zekâlı/yetenekli çocuk nasıl fark edilir?
Zekâ gelişimi sağlanabilir mi?
Üstün zekâlı çocukların eğitimi nasıl olmalıdır?
Tanılama basamakları nelerdir?
…

VELİ EĞİTİMİ

Öğrenci velisinin bilgilendirilmesi ve eğitimi, öğrenciye verilen eğitimin başarıya ulaşması için gerekli ön koşuldur. Dolayısıyla öncelikle aşağıdaki konu başlıklarıyla eğitimler düzenlenmelidir.

Çocuğunuz üstün zekâlı mı?
Çocuğunuzun zekâsını nasıl geliştirirsiniz?
Zekâ gelişimi için yapılması gerekenler nelerdir?
Okul dışı faaliyet planlaması nasıl olmalıdır.
…

TANILAMA

Tanılama İşlem Basamakları aşağıdaki gibidir.

Sınıf veya ders öğretmenlerince gözlemleme ve gözlem formu doldurma
Gözlem formlarıyla birlikte rehberlik servisine yönlendirme
Test uygulaması grup tarama testi, Wisc-R (İlkokul-Oraokul) , AKTE (Okul Öncesi) vd. şeklindedir.

DESTEK ODASI FAALİYETLERİ

Özel yeteneği tanılanmış öğrencilerin destek eğitim aldıkları odayı ifade eder. Ancak destek oda eğitimi, sadece bu oda ile sınırlı değil tüm okul ve çevresini ifade eder.
Burada öğrenciler yetenek, merak ve ilgi alanlarına yönlendirilir, bu alanlara göre atölye planlamaları ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlaması yapılır.
Her öğrenci için bireysel eğitim planı (BEP) hazırlanır.

YETENEK ATÖLYELERİ

Atölye uygulamalarında, asıl olması gereken, kurumda görevli öğretmenlerin atölye eğitimini vermeleridir. Öğretmenler kendi alanında atölye etkinlik planını hazırlamalı ve uygulamalıdır. Bu dışarıdan atölye ve uygulayıcı sağlama maliyetini de önleyecek, daha özgün deneyimlerin gelişmesini ve sürdürülebilirliğe katkı sağlayacaktır. Aşağıda yer alan bazı atölye isimleri örnek olarak verilmiştir. Sınıf ve yaş seviyesine göre bu isimler değiştirilebilir, ve daha çekici hale getirilebilir. Atölye faaliyetleri ile öğrenci, kendini tanıma fırsatı bulacak yeteneklerini geliştirecek, ilgi alanlarında çeşitlilik sağlanacak ve entelektüel bir bakış kazanacaktır.

Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Zekâ Oyunları
Uzay Bilimleri
Arkeoloji ve Sanat Tarihi
Ekoloji ve Çevre
Yabancı Diller Atölyesi
Matematik Uygulamaları
Deneysel Bilim Lab.
Botanik Bahçesi
Ahşap Atölyesi
Jeoloji, Taşlar, Kayaçlar, Volkanlar
Roket ve Maket Uçak Yapımı
Zooloji, İlk Canlılar
Mitoloji
Kriminoloji
Lego Robot Atölyesi
Görsel Sanatlar ( Resim, Heykel, Seramik vb.)
Müzik (Piyano, Orff, Gitar Eğitimi, Koro Çalışması vb.)
…

REHBERLİK SERVİSİ FAALİYETLERİ

Rehberlik servisi okulun velileri ile iletişim kurduğu, öğrencileri birebir tanıdığı ve bireysel eğitimlerin planlandığı ve yönlendirmenin yapıldığı önemli bir birimidir. Rehberlik servisi okulun omurgası konumundadır.

Rehberli servisleri etkin bir görev tanımı ile işlevsel bir şekilde konumlandırılmalıdır. Rehberlik servisi, okulun eğitim planlanmasında öğretmenlerin hazırladığı planlara, rehberlik planını da yerleştirmelidir. Eğitimde rehberlik ve alan öğretmeni işbirliği etkin sağlanmalıdır.

Öğretmen dersinde her öğrenci için gözlem formu doldurmalıdır. Bu form da öğrencinin bireysel ilgisini belirlemeye yönelik sorular bulunmalıdır.
Her öğrenci için rehberlik servisinde gözlem dosyası açılmalı bu gözlem formları değerlendirilmek üzere bu dosyalara girmelidir.
Veli gözlem formu ile öğrencinin okul dışı zamanları değerlendirilmeli bu form da öğrencinin dosyasında yer almalıdır.
Gözlem dosyası değerlendirilmesi, öğrenci ve veli ile yapılan bireysel görüşme sonuçlarına göre öğrenci, destek zenginleştirme eğitime yönlendirilmelidir. Destek eğitim ile öğrenciye ders dışı zamanlarda hafta sonu, araştırma, atölye ve laboratuar faaliyetleri, okuma, yaratıcı yazma, proje uygulama çalışmalarıyla planlı bir destek sağlanmalıdır. Bu yöntemle planlı bir şekilde merak ve yeteneklerinin gelişimine, dolayısıyla zihinsel gelişmesine destek verilmelidir.
Destek eğitim aşamasında öğrenci rehberlik servisince gözlenmeye devam edilmeli ve periyodik bir şekilde öğrenci gelişimi not edilmelidir. Belirli periyotlarda öğrenci velileri ile randevu yöntemiyle öğrenci ve gelişimi hakkında görüşmeler yapılmalıdır.
Okul rehberlik servisince veli eğitim programları düzenlenmelidir
Rehberlik servisi gözlem ve değerlendirmeleri akademik ve zihinsel gelişlim alanlarını kapsamalıdır.

OKUL “ZEKÂ GELİŞİMİ” DESTEK PROGRAMI HAZIRLAMA ÇALIŞMASI

Her okulun özgün bir üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimi ile zekâ ve yetenek gelişim programı olmalıdır. Ancak henüz doğrudan alınıp uygulanabilecek hazır bir Destek Eğitim Programı bulunmamaktadır. Dolayısıyla belirli bir süreçte pilot uygulama ile okul kendi özgün programını kendisinin üretmesi gerekmektedir.

Zekâ gelişimi destek programı hazırlanırken;

Okul öğretmenlerinden alanlarında sınıflara göre müfredat zenginleştirme çalışmaları yapmaları, etkinlik üretmeleri ve atölye uygulamalarına destek vermeleri beklenmektedir.
Mevcut müfredatın zenginleştirilmesi şeklinde yapılandırılmalıdır. Bir yıl süresince uygulanan müfredat zenginleştirme uygulamaları şeklindeki “Zekâ Gelişim Programı” yılsonunda raporlanarak, elde edilen program, MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığından Onay almak suretiyle okulun eğitim programı olarak tescillenmesi sağlanmalıdır.
Program, Zekâ Gelişim Atölyeleri uygulamalarıyla desteklenmelidir.
Program uygulaması ve atölye uygulamaları disiplinler arası iletişimle hazırlanmalıdır.
TÜBİTAK, kalkınma ajansı projeleri ve alan uygulamaları ve gezilerle program zenginleştirilmelidir.

STK ve ÜNİVERSİTELERLE İLİŞKİLER

Okulun eğitim faaliyetlerini okul dışına da yaygınlaştırması ve okulun etki alanını genişletmesi gerekmektedir.
Sivil Toplum Kuruluşları ve Üniversitelerle eğitim işbirliği protokolleri hazırlayarak, öğrencilerin öğretim üyeleri ve üniversite ortamlarından yararlanmaları sağlanmalıdır.
Bazı etkinliklerin ve ya atölyelerin üniversitede yapılması hem öğrenci hem veli açısından motive edici olacaktır.
STK larla proje yapılması veya projelerine ortak olunması, okulun etki alanını genişletecek ve görünürlüğünü arttıracaktır. Ayrıca öğrencilerin sosyalleşmesi için ciddi bir fırsat yakalanmış olacaktır.

Hüseyin Özkan

Eğitim Yöneticisi, Eğitim Bilim Uzmanı

Twitter, @huseyinozkan06