Aday Performans Değerlendirmesi ve Sözleşme Feshi: Mahkeme Öğretmeni Haklı Buldu
Danıştay 12. Dairesi, mesleki ve teknik Anadolu lisesinde sözleşmeli aday öğretmen olarak görev yapan bir öğretmenin, Aday Performans Değerlendirmesinde başarısız sayılması gerekçesiyle sözleşmesinin feshedilmesini hukuka aykırı buldu.
Bölge İdare Mahkemesi’nin, işlemin iptali ve parasal hakların ödenmesi yönündeki kararını, sadece faiz kısmında düzeltme yaparak onadı. Böylece aday öğretmen lehine önemli ve emsal nitelikte bir karar ortaya çıktı.
İddialar Araştırılmadan Düşük Performans Verilemez
Davacı öğretmen hakkında bazı iddialar ileri sürülmüştü:
Öğrencilerle yeterince ilgilenmediği,
Ders anlatmak istemediği veya yanlış anlattığı,
“Kendiniz ders çalışın” diyerek öğrencileri kendi haline bıraktığı,
Ders sırasında öğrencilerin uyuduğu.
Mahkeme, bu iddialarla ilgili öğrencilerin ifadelerine başvurulmadığını, detaylı ve somut bir araştırma yapılmadığını, bu nedenle iddiaların net ve açık şekilde ortaya konulmadığını tespit etti.
Bu yönüyle, performans değerlendirmesinin dayanağı olan iddiaların ispatlanmadığı vurgulandı.
50 Ölçütlü Performans Formu: Düşük Puanların Gerekçesi Yok
Aday Performans Değerlendirme formunda:
50 ayrı mesleki ölçüt bulunduğu,
Her ölçütün 2 puan üzerinden değerlendirildiği (toplam 100 puan),
Davacıya bazı ölçütlerde 0,50–1,00 puan verildiği,
ancak bu düşük puanların hangi somut olaya dayandığının dosyada gösterilmediği ortaya konuldu.
Mahkeme şu noktaların altını çizdi:
Düşük puan verilen ölçütlerin önemli kısmı, iddia edilen birkaç olayla bağlantılı değil.
Bu ölçütlere verilen düşük puanlar için somut gerekçe ve delil yok.
Performans formundaki değerlendirmeler, bu haliyle hukuken geçerli delil niteliği taşımıyor.
Bu nedenle sözleşme feshi için kullanılan performans formu, objektif ve denetlenebilir bir dayanak olarak kabul edilmedi.
Öğretmenin Sağlık Durumu: Depresyon Tanısı Dikkate Alınmadı
İstinaf aşamasında Bölge İdare Mahkemesi, önemli bir noktaya daha dikkat çekti:
Aday öğretmenin bazı kusurlu olduğu iddia edilen davranışlarının yaşandığı dönemde,
Depresyon tanısı ile tedavi gördüğü,
Bu durumun üniversite hastanesi ve devlet hastanesinden alınan raporlarla sabit olduğu belirtildi.
Mahkeme, öğretmene isnat edilen fiillerin, bu dönemde yaşadığı psikiyatrik rahatsızlıkla bağlantılı olabileceğini kabul etti.
Ayrıca okul müdürünün, ilişik kesilmeden kısa süre önce yazdığı resmi yazıda:
Öğretmenin 2019–2020 eğitim öğretim yılında
Verilen görevleri zamanında ve eksiksiz yaptığı,
Etik kurallara aykırı davranış sergilemediği
ifadelerinin yer aldığı da vurgulandı. Bu yazı, öğretmen lehine önemli bir idari kanaat belgesi olarak değerlendirildi.
Danıştay: Somut Delil Olmadan Aday Öğretmenin Sözleşmesi Feshedilemez
Danıştay 12. Dairesi, dosyayı temyizen incelediğinde:
Bölge İdare Mahkemesi kararının esas bakımından hukuka uygun olduğuna,
Davalı idarenin temyiz gerekçelerinin kararı bozacak ağırlıkta olmadığına hükmetti.
Sadece bir noktada düzeltmeye gitti:
İlk derece mahkemesi, parasal hakların faiziyle birlikte ödenmesine karar vermişti.
Ancak dava dilekçesinde faiz talebi bulunmadığı için, mahkeme “taleple bağlılık” ilkesine aykırı davranmış oldu.
Danıştay, sadece bu kısmı “faiz” ibaresini çıkararak düzeltti ve kararı bu şekliyle onadı.
Sonuç olarak:
İşlemin iptali (sözleşme feshinin hukuka aykırı bulunması),
Özlük ve parasal hakların iadesi yönü korunmuş oldu.
Bu Karar Ne Anlama Geliyor? (Özet)
Bu emsal karar, özellikle aday öğretmenler ve sözleşmeli öğretmenler açısından önemli mesajlar içeriyor:
Performans değerlendirmesi,
Somut delile dayanmalı,
Gözleme ve ölçülebilir kriterlere bağlı olmalı,
Keyfi ve soyut kanaatlerle doldurulmamalı.
Hakkında olumsuz kanaat oluşturulan öğretmen için:
Öğrencilerin ve varsa tanıkların ifadeleri alınmalı,
Tüm iddialar ayrıntılı araştırılmalı,
Sağlık durumu, raporlar ve önceki resmi yazılar dikkate alınmalı.
Sağlık sorunları (özellikle psikiyatrik rahatsızlıklar) resmi raporlarla sabitse, bu durum sorumluluğun değerlendirilmesinde mutlaka dikkate alınmalı.
Bu karar, “aday performansı düşük” denilerek sözleşmesi feshedilen öğretmenler için de hukuki yol ve argüman bakımından önemli bir referans oluşturuyor.