“Milli Eğitim bakanlığı Teşkilat Yasası değiştirilmelidir. Günün şartlarına uygun bir hale getirilmeldir.”

Milli Eğitim Bakanlığı teşkilat yasasında 1983 yılından itibaren 18 değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerden dört tanesi 2010 yılında yapıldı. Artık bu yasaya yama yapılmamalıdır.  Teşkilat yasasının tamamen değiştirilmesi ve yeniden günün şartlarına uygun olarak Bakanlığın yapılandırılmasına ihtiyaç vardır.  Ana hizmet ve yardımcı hizmet birimlerinden tutunda, teftişe kadar tüm birimlerin amaç ve görevleri yeniden tanımlanmalıdır. Bazı birimler kaldırılmalı, bazı birimler ise birleştirilmedir. Hizmet birimlerinde çalışan yöneticiler,  kariyer ve liyakat esas alınarak seçilmelidir. Taşrada çalıştığı birimin kurumlarında görev yapmayanlar,  merkez teşkilatında çalışmamalıdır.

“Ana hizmet birimleri”

Milli Eğitim Bakanlığında, ana hizmet birimi olarak 15 genel müdürlük ve bir tane de daire başkanlığı hizmet vermektedir.   Genel müdürlük olmadığı halde ana hizmet birimleri içerisinde, Okul içi Beden Eğitimi Spor ve İzcilik Eğitimi Dairesi başkanlığı yer almaktadır. Bu dairenin neden ana hizmet birimleri içerisinde yer aldığını anlamış değilim.  Oysa Personel Genel Müdürlüğü, Hizmetiçi Eğitim Daire Başkanlığı, Öğretmene Hizmet ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlıkları ana hizmet birimlerinde yer almalıydı. Ana hizmet birimleri oluşturulurken işin mantığını anlamış değilim.

Ana hizmet birimleri içerisinde yer alan Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ile Yurtdışı İlişkiler Genel Müdürlüğü hep dikkatimi çekmiştir. Neden böyle ayrı ayrı yapılanmaya ihtiyaç duyulmuştur. Yurtdışı ile dış ilişkiler aynı şeyleri çağrıştırıyor. Bu iki genel müdürlüğün görevlerine baktığınızda benzer görevler sanki iki genel müdürlüğe verilmiş düşüncesine kapılıyorsunuz.

Madde 20 – Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

Türk milli kültürünün dış ülkelerde korunması, tanıtılması ve yaygınlaştırılması ile ilgili eğitim ve öğretim hizmetlerini düzenlemek,

....

Madde 21 – Yurt Dışı Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

Yurt dışında bulunan vatandaşlarımızın ve çocuklarının öncelikle kültürel kimliklerini koruyucu ve yaşadıkları toplumla uyum içinde olmalarını sağlayıcı ve eğitim düzeylerini yükseltici önlemleri almak; bulundukları ülkenin eğitim imkânından verimli bir şekilde yararlanmaları bakımından gerekli çalışmaları yapmak; yurda dönüşlerinde Türk Eğitim Sistemine uyumlarını sağlamak amacıyla gerekli eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmek,

……

Düşünceye kapılma falan değil, aynı görevlerin tanımı, kelime oyunları ile farklı sunulmuş. Yurt dışı ile ilgili Talim Terbiye Kurulu ve Yükseköğretim Genel Müdürlüklerinin de ayrı ayrı benzer görevleri var.

Madde 8 – Bakana bağlı olan Talim ve Terbiye Kurulunun görevleri şunlardır:

d) Yurt içi ve yurt dışı eğitim hareketlerini takip etmek ve değerlendirmek,

Madde 19 – Yükseköğretim Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

d) Yurt dışına yükseköğrenim görmek amacıyla gönderilecek öğrencilerin eğitim alanları, öğrencilerde aranacak nitelikler, sayıları, burs ve kredi durumları ile yurt dışındaki öğrenimleri ve planlamaya ilişkin iş ve işlemleri yapmak,

h) Yurt dışında yetiştirilmiş insan gücünün, yetiştiriliş amaçlarına uygun olarak istihdamlarını sağlamak için gerekli tedbirleri almak.

Görevleri bu kadar yakın genel müdürlüklere ne gerek var. Bir işi bir genel müdürlük yapsın! Mesela, Yükseköğretim Genel Müdürlüğüne ihtiyacımız var mı? YÖK diye zaten bir yapı var. Bakanlığın içerisinde genel müdürlük düzeyinde böyle bir yapılanma hangi ihtiyaçtan doğmuştur.

Görevleri birbirine yakın başka genel müdürlükler ise özel eğitim ve öğretim ile ilgili genel müdürlüklerdir. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü tek çatı altında birleşebilir. Ayrı ayrı genel müdürlüğün bulunması israftan başka bir şey değildir.

Ortaöğretimde ise okul türlerine göre genel müdürlük yapılanmasını görüyoruz. Liseler için 6 tane ortaöğretim genel müdürlüğü var. Bu genel müdürlüklere bağlı hizmet veren kurumlar, taşrada sanki farklı bakanlığın kurumları gibi hareket etmektedirler. Birbirlerinden toplu iğneyi bile esirgemektedirler. Bakanlık sık sık bu okulların bina ve araçlarının ortak kullanılması yönünde talimat yayınlasa da birçok problem yaşanmaktadır. Pansiyonlarından,  lojmanlarından kendi genel müdürlükleri dışındakilerin yararlanmasını, adeta mümkün değildir. Onun için bu yapılanmanın değişmesi lazım. Ortaöğretimde bu kadar çeşitli genel müdürlüğün bulunması teşkilat yapısını hantallaştırmaktadır. Merkezden alınan kararların uygulamasını da zorlaştırmaktadır.

“Yardımcı hizmet birimleri”

Bakanlığımızın yardımcı hizmetler birimleri ise 14 tanedir. Bunların içerisinde Personel Genel Müdürlüğü dışındaki 11 tanesi daire başkanlığı düzeyindedir. Diğer ikisi ise savunma sekreterliği ve özle kalem müdürlüğüdür. Yardımcı hizmetler birimi içerisinde en çok dikkatimi Sağlık İşleri Daire Başkanlığı çekmektedir.

Madde 41 – Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Bakanlık personelinin ve bunların kanunen bakmakla yükümlü oldukları ailelerinin muayene, tedavi ve diğer sağlık hizmetlerini yürütmek,

b) Tedavi giderlerini planlamak ve uygulamak,

c) Bakanlığa bağlı öğretim kurumlarındaki öğrencilerin ve diğer personelin sağlık eğitim hizmetlerini ve gerekli sağlık taramalarını gerçekleştirmek,

d) Sağlık Bakanlığının olumlu görüşü alınarak sağlık eğitim merkezleri, yaşlılar için dinlenme ve diğer sağlık kurumları açmak, bunlara ait sağlık eğitimi ve hizmetlerini yürütmek, bu amaçla Sağlık Bakanlığı ve diğer bakanlık ve kurumlarla koordinasyon ve işbirliği yapmak.

Yukarıda yazdığım görevlerin uygulaması var mı? Tedavi giderlerinin planlaması ve uygulanması, idari mali işlerin görevleri arasında sayılması daha doğru değil mi? Ya da d) maddesinin hükmü kaldı mı? Görevi olmayan daire başkanlığı… Bu görevler için daire başkanlığı oluşturmaya gerek var mı? Bu konular tekrar tekrar düşünülmelidir.

Yeni bir teşkilat yasasına ve yeni bir yapılanmaya ihtiyacımızın olduğu gün gibi açık. Çağdaş bir teşkilat yasası en kısa zamanda çıkarılmalıdır. İnsan ve maddi kaynaklarımız daha tasarruflu kullanılmalıdır.

Davut ÇALIŞKAN

Eğitim yöneticisi