Sendikamızın Araştırma Geliştirme Merkezinin yapmış olduğu araştırmaya göre 2012 Ekim ayına ait asgari geçim endeksi sonuçları memurların büyük bir darboğaza girdiğini, geçimlerini sağlamak için banka kredisi bataklığına girerek can çekiştiklerini ortaya koymaktadır. Öde taraftan Bütçe açık vermeye başladı. Maliye ve Çalışma Bakanları bütçenin 3’te 2’sinin personel giderlerine gittiğini söyleye dursun, memurlar ailelerinin geçimlerini sağlamak için büyük bir sıkıntı yaşadıkları kendilerine verilen maaş tutarından anlaşılmaktadır.

Yapılan araştırma göre 2012 Ekim ayı sonuna göre;

Çalışan tek kişinin yoksulluk sınırı 1.745,58 TL olarak hesaplanmıştır.

Dört kişilik bir ailenin asgari geçim haddi ise 3.492,18 Lira olarak belirlenmiştir

Çalışan tek kişinin açlık sınırı ise bir önceki aya göre % 1,81 oranında artmış ve 1.353,09 Lira olarak hesaplanmıştır.

Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin ortalama gıda ve barınma harcamaları toplamı ise 2012 yılı Ekim ayında 1.304,76 Lira olarak tahmin edilmiştir.

Yapılan araştırmada, 4 kişilik bir ailenin sağlık kuruluşlarının belirlediği gibi sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için gerekli harcamanın Ekim 2012 verilerine göre günlük 25,63 TL olduğu belirlenmiştir.

Ailenin aylık gıda harcaması toplamı ise 768,93 TL olmuştur.

Ekim 2012 itibarı ile ortalama 1.865,92 TL ücret alan bir memurun ailesi için yaptığı gıda harcaması, maaşının %41,21’ini oluşturmuştur.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerinde bulunan konut gideri ise Ekim 2012 ortalama maaşının %28,72’sine denk gelmiştir. Buna göre bir memur, ortalama maaşının %69,93’ünü yalnızca gıda ve barınma harcamalarına ayırmak zorunda kalmıştır. Diğer ihtiyaçlarını karşılamak için ise maaşının % 30,04’ü kalmıştır. Ortalama ücretle geçinen bir memur ailesinin ulaşım, sağlık, eğitim, haberleşme, giyim gibi diğer zorunlu ihtiyaçlarını karşılaması için Ekim 2012 maaşından geriye yalnızca 561,08 TL kalmıştır.

Araştırma, anne ve baba çalışıyor ve ortalama memur maaşı düzeyinde ücret alıyorlarsa asgari geçim haddinin (yoksulluk sınırının) biraz üzerinde bir gelire sahip olduklarını ortaya çıkardı. Ülkemizde kadınların %70’i çalışmadığına göre, ailelerin büyük çoğunluğu tek maaşla geçimini sağlamaya çalışıyor. Memurların 650 bininin (%35.6) eşi çalıştığına göre, yaklaşık %65’inin eşi çalışmıyor ve evlerini tek maaşla geçindirmeye çalıştıkları ortaya çıkıyor. Memurların %70’inin kredi kartı ya da bireysel kredi borçlusu olduğu göz önüne alındığında durumun vahameti kendini açıkça gösteriyor.

Araştırma, memurun zorunlu harcama kalemlerinden arta kalan maaşla geçinmesinin mümkün olmadığını ortaya koyuyor. Ortalama 1.865,92 TL ücret alan bir memur, ek ders ücreti hariç ortalama 1782 TL alan bir öğretmen, 2067-2116 TL alan bir araştırma görevlisi, 2200-2350 TL alan bir okutman ve öğretim görevlisi, 2300-2500 TL arasında maaş alan bir yardımcı doçent geçimini nasıl sağlayacağı yetkililer tarafından düşünülmediğini ortaya koymaktadır. Üniversite reformunun konuşulduğu günümüzde bu çarpıklığın dikkatten kaçmaması üniversite camiası tarafından istenmektedir.

Kamu çalışanlarının maaşları artan fiyatlar karşısında iyice erimiştir. Memura 2013 yılında yapılacak olan % 3 + 3‘lük zam oranının Hükümet tarafından şimdiden yapılan zamlarla fazlasıyla geri alınmıştır.

Kış aylarının gelmesi nedeniyle hem ısınma giderleri ve hem de sebze meyve fiyatlarında aşırı artışlar olduğu dikkat çekmektedir. Bu durum, memur maaşlarının zorunlu ihtiyaçlarını karşılanmada dahi yetersiz kaldığını göstermektedir.

Maliye Bakanı, cari açığı kamu çalışanlarına mal ederken, aksine pastadan memura düşen pay her geçen gün küçülmektedir. Kamu çalışanlarına ayrılan pay 6.6’dan 2012 yılı itibariyle 5.7’ye düşmüştür. Maliye bakanı, “biz devlet memurlarını enflasyona ezdirmedik” diyor. Peki, bütçe de yaşanan azalmaya baktığımızda bunun adı nedir?

Çalışma Bakanı Faruk Çelik’in “bütçenin 3’te 2’si personel giderlerine gidiyor” sözleri de memura şaşı bakışın bir göstergesidir. 363 milyar TL. Olan bütçenin işçi maaşları dâhil olmak üzere 87 milyar TL’.si personel gideri olarak belirlenirken nasıl oluyor da bu rakam bütçenin 3’te 2’si tekabül ediyor? Türkiye Kamu-Sen hesap biliyor ve bildiği hesabı da kamuoyuyla paylaşıyor ve paylaşmaya devam edecektir.

Yrd. Doç. Dr. M. Hanefi Bostan

Türkiye Kamu Sen ve Türk Eğitim Sen

İstanbul İl Başkanı