Günlerdir internet sitelerinde öğretmene zam haberleri yer almakta… İçeriğine baktığımızda sınava dayalı bir maaş artışından bahsedilmekte olduğunu görmekteyiz. Adına da performans konmuş! Sınav odaklı bir eğitim sistemine, sınav odaklı maaş sistemi “cuk” oturdu. MEB tarafından hazırlanan Ulusal Eğitim Stratejisinde maaşların sınav başarısına bağlanması kararlaştırıldı. Bu strateji hangi veriye bakarak hazırlandı, doğrusu merak ediyorum. Öğrenciler için sınav sisteminden vazgeçilmesinin planlandığı şu günlerde öğretmenlere boy boy sınav getirmek akıllara ziyan!

Şu an uygulamada bir durum var. Öğretmenlik kariyer basamakları diye 2005 yılında sınav yapıldı. Bu tarihte yapılan sınavı kazanan öğretmenlere 85-120TL arasında fark ödenmekte. Şimdi şöyle bir düşünelim sınavın yapıldığı tarihten bu yana sınavı kazanan öğretmenler, eğitime ne gibi katkı sağladılar. Öğretmeni doktorlar gibi sınıflara ayırmak doğru değil. Uzman ve başöğretmenler okullarda zil çaldığında diğer öğretmenlerden daha önce mi derse giriyorlar. Ya da en kalabalık sınıfları uzman öğretmenler mi okutuyor. Sınav kazandıktan sonra uzman/başöğretmenler ayrı bir eğitime tutulmadılar. Sınıflarda farklı metod ve teknik uygulamıyorlar. Bütün bunlar bize şunu öğretmiştir; sadece sınava endeksli bir sistem başarılı sonuçlar üretmemektir. Tecrübeyle sabittir!
 

Öğretmenlere, yalnızca sınav odaklı bir maaş sistemi getirmek ayrım yapmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Verimliliği arttırmayacaktır. Çünkü öğretmenlik mesleği sanattır. Sanatçının değerlendirmesi sınavla yapılamaz. Esere bakmak lazım. Öğretmen eserini özveri ile meydana getirir. Onu nakış nakış işler. Çoktan seçmeli sorular ile performansı ölçemezsiniz. Öğretmenlik mesleği özveri mesleğidir. Test çözme mesleği değildir. Testlerden yüzde yüz başarı sağlamak, başarılı öğretmenlri seçmek için objektif bir ölçüt değildir. Önemli olan bilgiyi aktarabilmektir, bilgiye ulaşma yollarını öğretmektir. Bunları testler ile öğrenemezsiniz. Öğretmeni alanda, sınıfta görmek lazım. Bu gözlemi yapmak için ön yargısız, yetkin denetçilere ihtiyaç var.
 

Öğretmenlere kariyer basamak sistemine bağlı bir maaş sisteminin getirilmesi yeni mağduriyetlerin oluşmasına neden olacaktır. Öğretmenler arasında farklı maaş politikası uygulamak, eşit işe eşit ücret ilkesine aykırıdır.  Aynı okulda, aynı düzeydeki sınıfları okutan iki öğretmen arasındaki ücret farklılığı, telafi edilmesi güç sonuçlar yaratacaktır. Öğretmenler arasında ayrıştırma yapmak, öğretmenleri sınıflara ayırmak sisteme bir şey kazandırmayacaktır. Ayrıca uygulanması planlanan sınav sisteminin bir maliyeti olacaktır. Dershanelerin kapatılmasının düşünüldüğü şu günlerde, öğrencilerin doldurduğu sınıfları yarın öğretmenleri dolduracaktır. Öğretmenler, öğrencilerine ayıracakları zamanı sınavlara hazırlanmak için ayıracaklardır. Öğretmenlerin aklı fikri katılacakları sınavlarda olacaktır. Bu durum çalışma barışını da zedeleyecektir. İş barışını sağlama görevi olan devlet eliyle bu çalışma barışını bozacaktır. Öğretmenler sınıflara ayrılacaktır. Sınavlarda başarılı olmayan öğretmenin psikolojisi bozulacaktır. Tüm bunları hesap etmek lazım. Kaş yapayım derken göz çıkarabiliriz.
 

Tüm eğitim çalışanlarının maaşlarında iyileştirme yapılması lazımdır. Yalnızca öğretmenlerinde değil, memur ve hizmetlilerinde maaşları diğer kurumlarda çalışanlardan farklı olmalıdır. Bu farklılık eğitime verdiğimiz öneminde göstergesi olacaktır. Nitelikli eğitim ancak bu şekilde sağlanabilir.
 

Cengiz ŞAHİN