Türk Eğitim-Sen ve Uluslararası Avrasya Eğitim Sendikaları Birliği (UAESEB), 07-10 Kasım 2019 tarihleri arasında Antalya’da 2. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi düzenledi. 

Kongrede; Türkiye, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya, Kosova ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olmak üzere 7 ülkeden 650 bilim insanı katıldı, 445 bilim insanı da bildiri sundu.

Kongrenin sonunda Kazakistan, Azerbaycan ve Kırgızistan’dan birer, Türkiye’den iki konuşmacı Kongre Başkanı Prof. Dr. Seyhan Fırat’ın oturum başkanlığını da yaptığı değerlendirme oturumunda görüşlerini bildirdi. Misakı Milli adı verilen değerlendirme oturumunun ardından Kongre Başkanı Seyhan Fırat sonuç bildirgesini açıkladı.

Kongre, Genel Başkan Talip Geylan’ın değerlendirme ve teşekkür konuşmasıyla sona erdi. Genel Başkan kapanış konuşmasında kongrede emeği geçen herkese teşekkür etti.

Kongre Sonuç Bildirgesi Şu Şekildedir:

2. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi

Sonuç Bildirgesi

2. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, Türk Eğitim–Sen ve Uluslararası Avrasya Eğitim Sendikaları Birliği işbirliği ile 7-10 Kasım 2019 tarihleri arasında Antalya’da hedeflenen amaçlar doğrultusunda gerçekleşmiştir.

Türk Dünyası’nı oluşturan ülkeler ve akraba topluluklar arasındaki kültüre dayalı gönül köprülerini sağlamlaştırmaya yönelik olarak mühendislik ve fen bilimleri sahalarında gerçekleştirilen 2. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi’nin kongre hedefleri doğrultusunda iletişim ve kaynaşma süreçlerine katkı sağladığı görülmüştür.

Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi çoğu gelişmekte olan ülke statüsündeki Türk Dünyası ülkelerinin sosyal ve kültürel alandaki işbirliğini mühendislik ve fen bilimlerine yönelik alanlara da taşıma gayretinin bir yansımasıdır. Bu tür kongre ve organizasyonlar Türk Dünyası’nı oluşturan ülke ve toplulukların bilim ve teknolojiyi oluşturan bilgiyi paylaşabilmeleri açısından önemlidir.

İki gün süren kongre süresince bu tür bilimsel organizasyonların Türk Dünyası’ndaki işbirliği girişimlerini bilimsel alanlara taşıma potansiyeline sahip olduğu bir kez daha görülmüştür. Türk Dünyası arasındaki kültürel ortaklık ve işbirliğine, bilimsel bilgi ve onun teknolojik yansımalarının dahil edilmesi ortak gelecek hedefine bilimsel bir ufuk açacaktır.

Türk Dünyası’nı oluşturan ülkeler, soydaş ve akraba topluluklar arasında köprü oluşturmaya yönelik bir temel hedefe yönelik olarak düzenlenen kongre, bu açıdan temel hedefine ulaşmıştır.

Kongreye önemli bilim insanları davetli konuşmacı olarak katılmıştır.  Davetli konuşmacılarımız Prof. Dr. Recai COŞKUN, Prof. Dr. Ercüment OVALI, Prof. Dr. Ali GENCER, Prof. Dr. H. Özkan GÜLSOY, Prof. Dr. Bahattin YALÇIN yapmış oldukları konuşmalarla katılımcılara bilimin bugünü ve geleceği hakkında önemli projeksiyonlar sunmuşlardır.

• Kongrede 5 Poster, 445 bildiri sunulmuştur. Kongre çerçevesinde toplam 70 oturum gerçekleşmiştir.
• Kongremize 7 ülkeden 650 bilim insanı katılarak destek olmuşlardır.
• Kongrede yapılan oturumlarda Mühendislik ve Fen bilimlerindeki son gelişmeler ele alınmıştır.

Türkiye’nin 21. YY’da M. Kemal Atatürk’ün dile getirdiği muasır medeniyetler seviyesi üzerine çıkmak adına düzenlenen bu tür kongre faaliyetlerinin devam etmesi büyük önem arz etmektedir. Bölgesinde ve dünyada güçlü bir Türkiye ve Türk dünyası idealinin yolu bilime gereken önemin verilmesinden geçmektedir.

Aşağıda belirttiğimiz hususların Türk Dünyasını oluşturan tüm ülkeler tarafından dikkate alınması Türk dünyasının bilimsel ilerlemesine hizmet ederken daha güçlü bir Türk dünyası idealinin gerçekleşmesine vesile olacaktır:

1. Türk Devletleri Bilim Konseyi kurulmalıdır. 
2. Bilim ve Teknolojinin tüm alanlarında ortak Türkçe terminoloji oluşturulmalıdır.
3. Ortaokul düzeyinden üniversite düzeyine tüm öncelikli alanlarda çeşitli kapsamda (popüler, ders, bilimsel monografi) kitaplar yazılmalı ve/veya yabancı dillerden Türkçeye çevrilmelidir.
4. Gelişmiş ülkelerin AR-GE altyapıları irdelenerek Türk Dünyası için bir strateji belirlenmelidir.
5. Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri Gayrı Safi Milli Hasılalarının (GSMH) 2020 yılında en az %2’ni, 2023 yılından itibaren en az %3’nü AR-GE’ye ayırmalıdır.
6. Bilim ve Teknoloji ile ilgili metinlerin Türk lehçeleri arasında bilgisayar ortamında otomatik çevrilmesi için programlar geliştirilmelidir.
7. AR-GE’nin hukuksal altyapısı gelişmiş ülkeler düzeyine ulaştırılmalıdır.
8. Toplam AR-GE harcamalarının en az %5’i ortak projelere ayrılmalıdır. Bu amaçla AB Çerçeve programları benzeri bir yapılanma oluşturulabilir.
9. Bilişim çalışmaları, “stratejik araştırma alanı” olarak belirlenerek bu konuda Türk Dünyası arasında ortak çalışma havzaları oluşturulmalıdır.
10. Türk Dünyasında teknoloji geliştirme alanları oluşturularak araştırmacıların bu alanlarda ortak çalışmalar yapmasına olanak sağlayacak çalışmalar yapılmalıdır.
11. Araştırmacıları Endüstri 4.0 ve 5.0 çalışmalarına teşvik eden düzenlemeler yapılmalıdır. Bu konuda Türk Dünyasında ortak çalışma alanları oluşturulmalıdır.
12. Türk Dünyası Bakanlığı kurulmalıdır.
13. Türk Dünyası Üniversitesi ve Bilimler Akademisi kurulmalıdır.
14. Türk Dili ortak alfabesine geçişin sağlanması gerekmektedir.
15. Türk Dünyası Bilim Ödülleri verilmelidir.
16. Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Endeksi kurulmalıdır
17. Türk Dünyası Araştırma ve Gençlik Merkezi kurularak ortak proje yapma kapasiteleriyle işbirlikleri artırılmalıdır.

Kongremizin ana teması Gaspralı İsmail Beyin “Dilde, Fikirde, İşde Birlik”di. Ayrıca Milli Mücadelemizin başlangıcının 100. yılı olması nedeniyle Salon oturumlarımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına atfen isimleri verilerek rahmet, minnet ve şükranla yad edilmişlerdir. Oturumlara Türk Dünyası bilim insanlarının adları verilmiştir.

2. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, Türk Eğitim–Sen ve Uluslararası Avrasya Eğitim Sendikaları Birliği’ne, Genel Başkan Sayın Talip Geylan’a, Genel Başkan yardımcılarına, Düzenleme Kuruluna, Davetli Konuşmacılarımıza, Bilim insanlarımıza, Katılımcılara, salonlarda görev alan öğrencilerimize teşekkür ederiz.

2021 yılında 3. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi’nde görüşmek üzere.

Prof. Dr. Seyhan FIRAT

Kongre Başkanı

Kongre Düzenleme Kurulu Adına