Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın (ÖİB) özelleştirmesi yapılan köprü ve otoyolların kurulacak bir şirket üzerinden hisselerine ortaklık yoluyla sermaye arayışında 5 değişik seçenek üzerinde değerlendirme yaptığı dile getiriliyor. Bunlar arasında geçmişte de gündeme gelen gelir ortaklığı senedi modelinin ağır bastığı belirtilirken, bu yöntemde satışa dayalı senetlerin vadesinin 20 yıl olması üzerinde duruluyor. Diğer seçeneklerin ise Körfez ülkeleri sermayesini çekecek faizsiz opsiyonlar, kiralama modeli ile belli süre ile kullanım hakkı verilmesi, köprü ve otoyolların bütün olarak veya aktifindeki mal ve hizmet üretim birimleri ile mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bedel karşılığında belli süre işletme hakkı verilmesi, son olarak da uluslararası arz, borsada satış, yatırım fonlarına satış yöntemi olduğu belirtiliyor.

 

VATANDAŞ DA KAMU DA KAZANACAK

 

ÖİB, Başbakan Erdoğan'ın satış fiyatını düşük bulduğu köprü ve otoyol özelleştirmesindeki yöntem arayışını sürdürüyor. Koç-Ülker-UEM'in 5,7 milyar dolara 25 yıllığına işletmesini aldığı ihalede fiyatın düşüklüğü ile uzun vadeli devir yapılması olduğu belirtiliyor. Bu kapsamda ÖİB, hem vatandaşın hem de kamunun kazanacağı hisse senedi satış yöntemi başta olmak üzere farklı alternatifler üzerinde duruyor. Bu çerçevede geçmişte iki köprünün geçişlerinden elde edilecek gelirlerin gündeme getirildiği gelir ortaklığı senedi yönteminin yeniden tartışıldığına dikkat çekiliyor. Bu modelde köprü ve otoyol gelirlerinin satışına dayalı hisse arzında vadenin 20 yıl olacak şekildeki bir vade üzerinde duruluyor. Yöntemde otoyolların her biri için çıkarılacak hisse senedi yöntemi ya da bütünü için uygulanacak halka arz yöntemli hisse senedinin söz konusu olabileceği de dile getiriliyor.

 

HALKA ARZ EN AZ YÜZDE 51

 

Bu kapsamda inşası planlanan bütün köprü ve otoyolların yapımı için Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulacak 'Otoyol A.Ş' gibi bir şirketin hisselerinin halk arzı ile vatandaşlara kar payı kazanma imkanı getirilecek. Ayrıca bundan sonra yapılacak köprü ve otoyollar da bu şirket üzerinden ihale edilecek. Şirketin hissesinin payının halka arzın altında olmasının öngörüldüğü bu kapsamda halka arzın en az yüzde 51 olmasının hedeflendiğine dikkat çekiliyor.

 

Şirket halka arz yöntemi ile daha köprü ve otoyolların yapımına başlanmadan hisse satarak talep toplayacak. Bu yöntem ile bütçe üzerindeki yükün de düşmesi sağlanacak. Hisse alan vatandaşlar da köprü ve otoyol gelirlerinden elde edilecek paydan yararlanacak. Bakım ve onarımlarının da söz konusu şirket tarafından yapılabileceği, gelirlerden köprü bakım onarım masraflarının karşılanabileceği öngörülüyor.

 

SERMAYE ARAYIŞINDA DİĞER TERCİHLER

 

ÖİB'nin köprü ve otoyollarla ilgili sermaye geliştirme yöntemleri arasında ise Körfez Ülkelerinden faizsiz sermaye opsiyonlarını da değerlendirdiği belirtiliyor. Yine gelir ortaklığı modelinin yanı sıra, kiralama modeli ile de belli bir süre kullanım hakkının verilmesi seçeneğinin de incelendiği kaydediliyor. Köprü ve otoyolların bütün olarak veya aktiflerindeki mal ve hizmet üretim birimleri ile mülkiyet hakları saklı kalmak kaydıyla bedel karşılığında belli bir süre işletilmesi hakkının verilmesinin de masada olduğunu dile getirilirken, bir diğer modelin ise uluslararası arz, borsada satış, yatırım fonlarına satış yöntemi olduğu belirtiliyor. Bu son modelin genellikle özel emir ve toptan satışlar pazarında satış yolu olduğuna dikkat çekiliyor.